Tot voor kort organiseerden Atlant, Klein Geluk, Nusantara en Zorggroep Apeldoorn de avond-, nacht- en weekend (ANW)-zorg nog afzonderlijk van elkaar. “Verpleegkundigen rijden soms letterlijk langs de locaties van een andere organisatie als zij nachtzorg leveren aan cliënten van hun eigen organisatie,” vertelt Esther Boer, Directeur Behandeling bij Zorggroep Apeldoorn en penvoerder van dit initiatief. Dat kan slimmer, vonden de vier zorgorganisaties. Daarom vroegen zij Bisnez uit te zoeken hoe de ANW-zorg efficiënter en daarmee toekomstgericht kan worden georganiseerd, zodat zij kwalitatieve zorg aan hun cliënten kunnen blijven leveren. En stelden zij vooral ook de vraag: hoe kan een regionale samenwerking eruit zien en wat zijn de voordelen hiervan?
Kop koffie was de start van de samenwerking
‘Met de benen op tafel’ zo noemen de vier directeuren het bijpraat moment dat zij organiseren om kennis uit te wisselen. Tijdens een kop koffie is dan ook het idee ontstaan om de handen ineen te slaan en de ANW-zorg gezamenlijk te organiseren. Esther Boer benadrukt het belang van deze informele momenten, zowel aan de start van samenwerking als tijdens het opzetten van de samenwerking. “Halverwege het project organiseerden we een evaluatie moment bij bospaviljoen ’t Leesten. Alle verpleegkundigen en teammanagers die betrokken waren bij de pilot, waren hiervoor uitgenodigd. Dit was een geschikt moment om ervaringen uit te wisselen en samen vooruit te kijken. Een belangrijk moment van verbinding, waar we nu de vruchten van plukken tijdens het opstarten van de samenwerking.”
Uitdagingen rond kwaliteit en continuïteit
“Dankzij interviews met verpleegkundigen en leidinggevenden van de ANW-teams kregen we een goed inzicht in de huidige situatie,” licht Evelien van Leeuwen, adviseur bij Bisnez, toe. “Ook analyseerden we de meldingen in de avonden, nachten en weekenden en leerden we van andere organisaties in het land die inmiddels ook met buurorganisaties samenwerken.” Uit het onderzoek bleken vooral uitdagingen rond continuïteit en kwaliteit van de zorg. Wanda Lansbergen, directeur Zorg en Behandeling bij Atlant deelt: “Krijgen we de roosters wel gevuld? Welke werkwijze wordt leidend als we gaan samenwerken? Kunnen we onnodige meldingen aan het ANW-team voorkomen door de zorg verder te professionaliseren, en kunnen we onnodige meldingen aan externe zorgdiensten voorkomen om kosten te besparen?”
Grotere zelfstandigheid als basis
“De visie van de directeuren Behandeling en Zorg & Welzijn van de vier organisaties vormt de basis van de samenwerkingsvorm”, vervolgt Evelien van Leeuwen. Rob Hindriks, manager Zorg en Behandeling bij Klein Geluk, zegt: “Belangrijke uitgangspunten die wij hebben vastgesteld zijn: samenwerken moet zorgen voor het behoud en het vergroten van de zelfstandigheid van de verpleegkundigen en verzorgenden in de organisaties, en de professionaliteit van de ANW-zorg verder versterken.” Dit is ook in de ogen van de verpleegkundigen belangrijk, die hun rol omschrijven als een “coachende rol”. Een verpleegkundige geeft aan dat zij collega’s helpen om zoveel mogelijk zelfstandig te werken. Mogelijk voelen zij zich dan zelfverzekerder om de vraag de volgende keer zelf op te pakken. Het onderzoeksteam werkte vier samenwerkingsvormen uit en beoordeelden deze op basis van de uitgangspunten vastgesteld door de stuurgroep. “Het samenwerkingsmodel waarbij alle organisaties actief participeren in de samenwerking door bijvoorbeeld verpleegkundigen te leveren die deelnemen aan het regionale team, sloot het beste aan bij onze gezamenlijke visie,” aldus Maurien Meijlis, manager Beleid en Behandeling bijNusantara. Dan richt je een regionaal team op, bestaande uit verpleegkundigen van alle organisaties die de ANW-zorg samen verzorgen. Dat verschilt van een samenwerking waarbij je bijvoorbeeld één van de organisaties verantwoordelijk maakt om de ANW-zorg te leveren voor alle andere organisaties.
Uitdagingen omzetten in mogelijkheden
Een pilot, eind vorig jaar, toetste de haalbaarheid en voordelen van dit samenwerkingsmodel. Want de transitie gaat ook gepaard met uitdagingen, waaronder: organisatorische verschillen overbruggen, cliëntgegevens uitwisselen en kwaliteit van zorg behouden. Twee weken leverden verpleegkundigen in tweetallen de ANW-zorg voor enkele locaties van alle vier de organisaties. Kwam er een zorgvraag van een cliënt binnen, dan belden de afdelingsverpleegkundigen ‘s nachts een verpleegkundige uit het regionale pilotteam. Zo nodig ging er een verpleegkundige op bezoek bij deze cliënt – ongeacht zijn locatie en zorgorganisatie. Verpleegkundigen die meewerkten aan de pilot waren erg enthousiast over een samenwerking, blijkt uit de evaluatie. “Een kijkje nemen in elkaars keuken, en leren van elkaar, dat vond ik erg gaaf,” aldus een van hen. Een ander geeft aan dat de pilot erg leerzaam was: “Deze pilot was ontzettend leuk om te uitwisselen en sparren over de verschillen in werkwijzen. Heel leerzaam.”
Van pilot naar praktijk
De succesvolle resultaten uit de pilotfase hebben de weg vrijgemaakt voor verdere uitbreiding en verfijning van het samenwerkingsmodel. Charlotte van der Meulen, projectmanager bij Bisnez, begeleidde dit proces waarbij de deelnemende zorgorganisaties intensief samenwerkten om de nieuwe werkwijze te implementeren en onderlinge verschillen te overbruggen. Dankzij deze aanpak zijn de zorgorganisaties goed voorbereid om in de toekomst samen te werken en efficiënte zorg te leveren. “De gezamenlijke inspanningen hebben een sterke basis gelegd voor de toekomstige samenwerking,” aldus Charlotte van der Meulen.
Meer samenwerkingen
Dit initiatief heeft aangetoond aan dat samenwerkingen in de regio daadwerkelijk haalbaar zijn. Een aanpak-op-maat, afgestemd op de behoeften en omstandigheden van de regio zijn hierin belangrijk. “Door onze krachten te bundelen, kunnen we de continuïteit van zorg – ook buiten kantooruren – garanderen, onze middelen efficiënter inzetten en betere uitkomsten voor onze cliënten en zorgprofessionals realiseren,” zegt Esther Boer. “En zo bouwen Atlant, Klein Geluk, Nusantara en Zorggroep Apeldoorn samen aan toekomstbestendige zorg, waarbij onze focus ligt op duurzame verbeteringen.” Een regionale aanpak van ANW-zorg wordt enthousiast ontvangen wordt door de zorgmedewerkers en biedt potentie voor meer toekomstige regionale samenwerkingen. “Zo kunnen we de kwaliteit en toegankelijkheid van onze zorg continu verbeteren.“