Onderzoek bij mensen met een Gerontopsychiatrische zorgvraag

Bij Atlant hebben we veel kennis in huis. Daarnaast creëren we nieuwe wetenschappelijke kennis en zoeken we naar antwoorden op vragen die komen vanuit de praktijk. Zo dragen we bij aan de best mogelijke zorg, behandeling en begeleiding voor de cliënten van vandaag en morgen. Daarom worden bij Atlant meerdere onderzoeken uitgevoerd. Deze onderzoeken worden grotendeels uitgevoerd door behandelaren en zorgmedewerkers van Atlant, maar ook door studenten van allerlei verschillende opleidingen. We werken hierin samen met universiteiten, hoogleraren, hogescholen en andere zorgorganisaties.

Bekijk hieronder het overzicht van de onderzoeken en innovaties bij mensen met een Gerontopsychiatrische (GP) zorgvraag.

Grensoverschrijdend gedrag in de zorg (2023)

Wat hebben (zorg)professionals in de Gerontopsychiatrie nodig om op een passende manier om te kunnen gaan met grensoverschrijdend gedrag van bewoners? 

Uit de literatuur blijkt dat werknemers in de zorg- en welzijnssector het meeste grensoverschrijdende gedrag ervaren tijdens hun werk. Dit gedrag wordt vaak veroorzaakt door cliënten of familie. Van de werknemers in het zorg- en welzijnsberoep heeft 52 % één of meerdere keren te maken gehad met grensoverschrijdend zoals intimidatie/agressie, lichamelijk geweld, seksuele aandacht/misbruik of pesten. Doel van het onderzoek is inzicht geven in ervaringen met grensoverschrijdend gedrag onder zorgmedewerkers en bewoners bij de doelgroep Gerontopsychiatrie binnen Atlant, en het ontwikkelen van een innovatief product gericht op het verbeteren van de omgang met grensoverschrijdend gedrag door (zorg)professionals.

Contactpersoon: Lisa Breden, hbo sociaal werker, l.breden@atlant.nl

Samenwerking extern: Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van Atlant, in het kader van de hbo opleiding Social Work bij Hogeschool Windesheim.

Deze omgeving past als een lekkere jas (2023)

Onderzoek naar sociotherapeutische leefmilieus binnen de Gerontopsychiatrie

Welke omgeving voor iemand prettig is, is afhankelijk van diens behoeftes. Steeds meer zorgorganisaties waar mensen met psychiatrische problematiek wonen, gaan over op het creëren van verschillende ‘sociotherapeutische leefmilieus’ (STLs), afgestemd op de verschillende behoeftes van deze (GP-)bewoners. Middels het ophalen van ervaringen en werkwijzen binnen drie zorgorganisaties die werken met STLs kunnen deze leefmilieus doorontwikkeld worden t.b.v. de kwaliteit van leven van bewoners van een gerontopsychiatrische (GP) afdeling.

Contactpersoon: Loes van Dusseldorp, onderzoekscoördinator,  l.van.dusseldorp@atlant.nl

Samenwerking extern: Het onderzoek wordt uitgevoerd door en bij Noorderbreedte waarbij Atlant naast Archipel, bijdraagt aan de dataverzameling.

Peilstations Leren van Data
(doorlopend kwaliteitsonderzoek)

Atlant doet mee aan onderzoek naar het verbeteren van de kwaliteit van zorg in het verpleeghuis. In het kwaliteitsonderzoek Peilstations Leren van Data wordt gekeken in hoeverre de behandeling die cliënten krijgen passend (tijdig en juist) is. Dit kan bijvoorbeeld gaan over het voorschrijven van medicijnen, zoals antibiotica of psychofarmaca (medicijnen bij psychische klachten). Of om de mate waarin de wensen en voorkeuren voor de zorg en behandeling, nu en in de toekomst, tijdig met de cliënt besproken zijn. Ook andere medicijnen en behandelingen kunnen onderwerp van het onderzoek worden. 

Contactpersoon: Ineke Gerridzen, specialist ouderengeneeskunde, i.gerridzen@atlant.nl en Yvonne Zwaagstra, onderzoekscoördinator, y.zwaagstra@atlant.nl

Samenwerking extern: Het kwaliteitsonderzoek Peilstations Leren van Data maakt onderdeel uit van het programma ‘Leren van Data’, een vijf jaar lopend programma, gesubsidieerd door het Ministerie van VWS. In het programma werken Verenso, UNO Amsterdam van het Amsterdam UMC (locatie VUmc) en het Nivel samen.
Zie voor meer informatie ook: https://unoamsterdam.nl/lerenvandata/

Register Leren van Data in Verpleeghuizen
(doorlopend kwaliteitsonderzoek)

Het Register Leren van Data in Verpleeghuizen is een nieuwe landelijke database waarin gegevens verzameld worden die specialisten ouderengeneeskunde vastleggen in het elektronisch dossier van verpleeghuisbewoners. Het gaat hierbij om de verzameling van een beperkte set van gegevens die onderdeel uitmaken van de ‘minimale dataset’; een set die is samengesteld door de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde (Verenso). Het Register wordt ingezet voor kwaliteitsverbetering en kennisontwikkeling in de verpleeghuissector. Zo kan het specialisme ouderengeneeskunde zich verder professionaliseren en kan de zorg aan verpleeghuisbewoners worden verbeterd.  

Contactpersoon: Ineke Gerridzen, specialist ouderengeneeskunde, i.gerridzen@atlant.nl en Yvonne Zwaagstra, onderzoekscoördinator, y.zwaagstra@atlant.nl

Samenwerking extern: Het kwaliteitsonderzoek Register Leren van Data maakt onderdeel uit van het programma ‘Leren van Data’, een vijf jaar lopend programma, gesubsidieerd door het Ministerie van VWS. In het programma werken Verenso, UNO Amsterdam van het Amsterdam UMC (locatie VUmc) en het Nivel samen.
Zie voor meer informatie ook: https://unoamsterdam.nl/lerenvandata/ en https://www.nivel.nl/nl/panels-en-registraties/register-leren-van-data-verpleeghuizen 

Jong geleerd is oud gedaan: disfunctionele schema’s en modi in het verpleeghuis (2020-heden)

Diagnostiek- en behandelmogelijkheden voor bewoners met persoonlijkheidsproblematiek op afdelingen voor Gerontopsychiatrie (GP).

Op Gerontopsychiatrische afdelingen wonen veel mensen met persoonlijkheidsproblematiek. In dit promotieonderzoek wordt bestudeerd (1) hoe twee persoonlijkheidsvragenlijsten (Young Schema Questionnaire en Schema Mode Inventory) gebruikt kunnen worden bij verpleeghuisbewoners, (2) welke persoonlijkheidskenmerken (disfunctionele schema’s) meer geactiveerd worden in de verpleeghuisomgeving, (3) of het aanbieden van schematherapie aan bewoners haalbaar is en (4) welke invloed persoonlijkheidsproblematiek bij ouderen heeft op de kwaliteit van leven.

Contactpersoon: Leon Botter, GZ psycholoog en promovendus, l.botter@atlant.nl

Poster en/of artikel:

 Samenwerking extern: Atlant werkt in dit onderzoek samen met Radboud Universiteit, UKON en UMCG.

Implementatie van de LWIG (2023)

Implementatie- en uitkomsten van de LWIG bij bewoners met GP problematiek binnen Marken Haven.

Inzicht in hoe het jaarlijks afnemen van de LWIG door EVV-ers bij bewoners, ten bate van de ZLP besprekingen, zo optimaal mogelijk geïmplementeerd kan worden. Daarnaast inzicht krijgen in aanknopingspunten voor het verbeteren van de zorg, zowel op individueel bewonersniveau als op het niveau van bewonersgroepen / leefmilieus, op basis van de uitkomsten van de LWIG interviews.

Contactpersoon: Loes van Dusseldorp, onderzoekscoördinator, l.van.dusseldorp@atlant.nl

Samenwerking extern: Atlant werkt in dit onderzoek samen met het Trimbos instituut.  

Het welbevinden van GP bewoners (2022-2023)

Verandert het welbevinden van bewoners als zij wonen in een specifiek leefmilieu?

In mei 2022 zijn heeft een verhuizing plaatsgevonden naar het nieuwe Marken Haven. Vanaf dat moment is de groepssamenstelling veranderd en worden er drie specifieke leefmilieus onderscheiden, te weten: beschermend- , regiebevorderend-, en structurerend leefmilieu.
Via een praktijkonderzoek willen we inzicht krijgen of het wonen in een van de leefmilieus het welbevinden verbetert. We toetsen het welbevinden via de Laurens Well-Being Inventory for Gerontopsychiatry (LWIG).

Contactpersoon: Karlijn Vogel, activiteitenteam Marken Haven, k.vogel@atlant.nl

Toepasbaarheid van de LWIG voor het meten van welbevinden van GP bewoners (2022-2023)

Explorerend onderzoek naar de toepasbaarheid van de LWIG voor het meten van welbevinden van GP en GP+ bewoners in het verpleeghuis.

Sinds 2020 bestaat de Laurens Well-being Inventory for Gerontpsychiatry (LWIG). Deze vragenlijst heeft tot doel om het welbevinden in kaart te brengen bij mensen met gerontopsychiatrische problematiek (GP). De vragenlijst wordt afgenomen bij de bewoner zelf en geeft inzicht in het fysiek-, sociaal-, en psychologisch welbevinden.

De LWIG is ontwikkeld en getoetst op validiteit en betrouwbaarheid. Meer onderzoek naar ervaringen met de LWIG en de toepasbaarheid van deze vragenlijst dragen bij aan kennis over manieren om de vragenlijst op een zinvolle manier in te zetten, en zo het welbevinden bij bewoners op een positieve manier te beïnvloeden.

Contactpersoon: Loes van Dusseldorp, onderzoekscoördinator, l.van.dusseldorp@atlant.nl

Poster en/of artikel: Over dit onderzoek is een Onderzoeksrapportage geschreven.  

Samenwerking extern: In dit onderzoek werkt Atlant samen met Aafje, Attent, Laurens en de Vereniging voor Gerontopsychiatrie (VvGP) .

Specifieke leefmilieus en zorgmedewerkers (2022)

De benodigde competenties van zorgmedewerkers voor het werken in een specifiek leefmilieu.

Sinds mei 2022 wonen de bewoners in een van de 3 specifieke leefmilieus t.w. beschermend-, regiebevorderend-, of structurerend leefmilieu. Tegelijkertijd is ook de samenstelling van de zorgteams veranderd om binnen deze leefmilieus beter aan te sluiten bij de (herstelondersteunende) behoeften van bewoners. In dit studentonderzoek is onderzocht hoe competent zorgmedewerkers zich voelen en hoe zij het leefmilieu vormgeven.

Contactpersoon: Loes van Dusseldorp, onderzoekscoördinator, l.van.dusseldorp@atlant.nl

Samenwerking extern: Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van Atlant door verpleegkunde studenten van Hogeschool Arnhem en Nijmegen.

Innovatieproject CPV (2018-2022)

De juiste zorg op de juiste plek voor elke GP bewoner.

Mensen met een behoefte aan Chronisch Psychiatrische Verpleeghuiszorg (CPV), ook wel bekend als de doelgroep gerontopsychiatrie in het verpleeghuis, ontvangen op dit moment niet altijd juiste en passende zorg. Hun specifieke wensen en behoeften vragen om een specialistisch zorgaanbod. Atlant is daarom in 2018, samen met Zilveren Kruis Zorgkantoor, een innovatieproject gestart waarmee we bijdragen aan de ontwikkeling van een zorgprofiel voor deze groep mensen, met een daarbij horende prestatie. Het is een vierjarig project dat door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) wordt gefinancierd vanuit de beleidsregel voor kleinschalige experimenten.

Het project kent drie hoofpijlers die gebruikt worden om het uiteindelijke doel ‘de juiste zorg op de juiste plek’ te bereiken:

  1. Pilot op één afdeling waar diverse interventies ingezet werden om de kwaliteit van leven en zorg te verbeteren, zoals passende activiteitenbegeleiding/arbeidsmatige dagbesteding, ontwikkelen van een stepped-care model en aanpassingen in de functiemix, kwaliteit en kwantiteit van (speciaal opgeleide) zorgmedewerkers en behandelaren.
  2. De levensreis in kaart brengen en bijdragen aan onderzoek naar de definitie en omvang van de doelgroep;
  3. Netwerkbijeenkomsten om alle stakeholders aan te haken en de zo ook landelijk impact te realiseren.

Contactpersoon: Ester Willemse en Kimberly Mateman; e.willemse@atlant.nl – k.mateman@atlant.nl

Poster en/of artikel: 

Samenwerking extern: Het innovatieproject is door Atlant samen met het zorgkantoor Zilveren Kruis opgezet. In de uitvoering werken veel partijen mee waaronder het Nederlands Kennis Centrum Ouderen Psychiatrie, het Trimbos Instituut, het Zorginstituut, Actiz, de Nederlandse Zorgautoriteit, het Ministerie van Volksgezondheid Wetenschap en Sport en het Centrum Indicatiestelling Zorg.

Sociale relaties  (2021-2022)

Optimaliseren van de sociale relatie tussen een bewoner en diens naasten.

Mensen met GP problematiek hebben vaak te maken met verlies van sociale contacten. Een optimale sociale relatie tussen een bewoner en diens naasten kan het welbevinden van beiden vergroten. Omdat de bewoners vaak niet het vermogen hebben om zelfstandig contacten te onderhouden met hun familie of kennissen willen wij hen – en ook hun naasten – helpen om het contact te optimaliseren en/of te herstellen.  In dit praktijkverbeterproject stond de onderzoeksvraag wat de EVV kan doen om deze sociale relaties te optimaliseren, centraal.

Contactpersoon: Kimberly Mateman, hbo verpleegkundige, k.mateman@atlant.nl

Poster en/of artikel: Flyer/Infographic GP onderzoek Sociale relaties

Benadering- en signaleringsplannen (2021-2022)

Belemmeringen die de zorgprofessionals ervaren bij het gebruik van benaderings- en signaleringsplannen binnen een afdeling in de psychiatrische verpleeghuiszorg.

In de geestelijke gezondheidszorg geeft 82% van de medewerkers aan dat ze te maken hebben met agressief gedrag. Dit heeft veel impact op de zorgprofessionals.

Door benaderings- en signaleringsplannen in te zetten kan de agressie mogelijk verminderen. Zorgprofessionals geven echter aan dat deze plannen niet voldoende gebruikt worden. In dit studentonderzoek zijn de belemmeringen die ervaren worden in kaart gebracht.

Contactpersoon: Simone van der Veen, hbo verpleegkundige i.o.;

Monodisciplinaire overdracht tussen zorgmedewerkers (2021)

Het verbeteren van de effectieve en efficiënte monodisciplinaire overdracht.

Dagelijks krijgen zorgmedewerkers te maken met een monodisciplinaire overdracht; een mondelinge overdracht tijdens de dienstwisselingen. Deze monodisciplinaire overdracht vindt drie keer per 24 uur plaats. Tijdens het overdragen communiceren zorgmedewerkers over cliëntgerichte informatie. Bij het missen van cliëntgerichte informatie kunnen miscommunicaties en fouten ontstaan wat kan leiden tot een onvolledige overdracht. Het is van belang dat essentiële informatie nauwkeurig wordt overgedragen.

Contactpersoon: Annemiek Helmers, onderzoekscoördinator. a.helmers@atlant.nl

Samenwerking extern: Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van Atlant door verpleegkunde studenten van Hogeschool Arnhem en Nijmegen.